Takdim Planı
- Mesleki eğitim programları
- Ülkemizden örnek
- Özel Güvenlik Temel Eğitiminde iyileştirme ihtiyaçları
o Konular
o İçerik
o Eğitici profili
- Fonksiyonel yetkinlikler ve yönetsel yetkinliklerin gerektirdiği eğitimler
- Yurdışı örnek
- Biz ne yapmalıyız?
Mesleki eğitim programları
Mesleki eğitim programlarını hazırlanmasında tüm ülkelerde uygulanan ortak bir yöntem bulunmaktadır. Şöyle ki;
Sayın Adnan Duygun’un ifade ettikleri iş tanımları ve temel, fonksiyonel, yönetsel yetkinlikler bir komisyon tarafından sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırma sırasında işin veya yetkinliğin; güçlüğü, önemi ve frekansı değerlendirilmektedir. Buradan kendi kendine eğitim ile veya görev başı eğitim ile edinilemeyecek bilgi ve beceriler, çok önemli ve önemli olan bilgi ve beceriler, sık kullanılan bilgi ve beceriler TEMEL EĞİTİM, EĞİTİM PROGRAMINA dahil edilmektedir.
Ülkemizden örnek
Bildiğiniz gibi her ülkede mesleki eğitim programlamasını en sistematik yapan organizasyonlar silahlı kuvvetler olmaktadır. Kara kuvvetlerinden örnek verelim. Subay adayı harp okulunda; bir kamu görevlisinde, bir askerde ve bir kara kuvvetleri subayında ortak olarak bulunması gereken bilgi ve becerileri TEMEL EĞİTİMDE yani harbiyede almaktadır.
Daha sonra sınıflara ayrılmakta; piyadeler piyade okuluna, topçular top ve füze okuluna tankçılar zırhlı birlikler okuluna, pilot olacaklar havacılık okuluna v.b. gibi gitmekte ve herkesin edinmesine gerek olmayan, ancak o işi yapmak için şart olan bilgi ve becerileri kazanmak, bir başka ifade ile ihtisaslaşmak için ilave eğitim görmektedirler.
Pilotlar tayinleri çıktıktan sonra kullanacakları kobra, süper kobra, backhawk, Cougar, UH1 veya MI17 helikopter cinsinin gerektirdiği bilgi ve becerileri; görev başı eğitiminde edinmektedir.
Şimdi bir UH1 pilotu, aynı zamanda filo komutanı olan kişinin bilgi ve beceri standartlarını Eğitim Program Geliştirme modeline oturtalım;
- Temel eğitim
- Uzmanlık Eğitimi
- Görev başı eğitimi
- Yöneticilik eğitimi
Özel Güvenlik Temel Eğitiminde iyileştirme ihtiyaçları
Konular
Özel Güvenlik Temel Eğitimi açısından duruma baktığımızda;
26 Haziran 2004 tarihinde 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun, 07 Ekim 2004 tarihinde Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik yayınlanmıştır.
Yönetmeliğin EK-11’inde dersler ve süreleri şu şekilde gösterilmiştir.
DERS ve SÜRE
- Özel Güvenlik Hukuku ve Kişi Hakları (15 saat)
- Güvenlik Tedbirleri (14 saat)
- Güvenlik Sistem ve Cihazları (3 saat)
- Temel İlk Yardım (12 saat)
- Olay Yeri Koruma (9 saat)
- Yangın Güvenliği ve Tabii Felaketlerde Müdahale Tarzı (9 saat)
- Patlayıcı Maddeler (4 saat)
- Etkili İletişim (3 saat)
- Kalabalık Yönetimi (9 saat)
- Kişi Koruma (9 saat)
- Uyuşturucu Madde Bilgileri (3 saat)
- Silah Bilgisi ve Atış (30 saat)
- TOPLAM (120 saat)
İçerik
5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun
ÖZEL GÜVENLİK GÖREVLİLERİNİN YETKİLERİ
Madde 7 – Özel güvenlik görevlilerinin yetkileri şunlardır:
- a) ……. duyarlı kapıdan geçirme, ……dedektörle arama, …… X-ray cihazından …… geçirme.
- b) ……. kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, …… dedektörle arama, …… X-ray cihazından …… geçirme.
- c) …….
- d) ……. yakalama ve arama.
- e) ……. görev alanındaki işyeri ve konutlara girme.
- f) ……. kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, …… dedektörle arama, …… X-ray cihazından …… geçirme.
- g) ……. delil olabilecek …… tehlike doğurabilecek eşyayı emanete alma.
- h) Terk edilmiş ve bulunmuş eşyayı emanete alma.
ı) ……. tehlikeden korunması amacıyla yakalama.
- j) ……. yakalama.
- k) ……. zor kullanma.
Az önce verdiğim örneğe göre, özel güvenlik görevlilerinin iş analizleri yapılarak; iş tanımları ve yetkinlikleri çıkarılmalı, Özel Güvenlik Eğitimi komisyonu kurulmalı, hangi eğitimlerin temel eğitimde, hangi eğitimlerin uzmanlık eğitiminde ve nelerin görev başı eğitiminde verilmesi gerektiği belirlenmelidir.
Bu kapsamlı çalışma dahi yapılamadan önce söylenebilecekler;
Kalabalık yönetimi özel güvenliğin görevleri arasında yer almadığından çıkarılmalı, tasarruf edilen bu 9 saat ile müşteri odaklılık ve müşteri memnuniyeti eğitimi (konferans+drama) ilave edilmelidir.
Kişi koruma, X-ray, CCTV, patlayıcı ve uyuşturucu koklama cihazları uzmanlık eğitimidir, temel eğitimden çıkarılmalı, etkili iletişim eğitimine (konferans+drama) ilave edilmelidir
Eğitici profili
Hiçbir eğitim veya öğretim kurumunda; eğitici eğitimi, uzman eğitici eğitimi veya akademik formasyona sahip olmayan kişiye eğiticilik veya öğreticilik görevi verilemez.
Yönetmeliğin EK-11’inde Uzman Öğreticinin Niteliği şu şekilde gösterilmiştir.
- Asgari 5 yıl meslek tecrübesine sahip mülki idare amiri, hakim, savcı, avukat ve 4 yıllık yüksek okul mezunu genel kolluk çalışanları ve emeklileri,
- Yüksek okul mezunu genel kollukta asgari 5 yıl hizmet tecrübesi sahibi olanlar,
- Elektrik veya elektronik mühendisi veya güvenlik sistemleri sertifikası sahibi olanlar,
- Doktor veya ilkyardım eğitici sertifikasına sahip 4 yıllık yüksekokul mezunu sağlık personeli,
- 4 yıllık yüksekokul mezunu ve genel kollukta asgari 5 yıl hizmet tecrübesi sahibi olmak,
- Asgari 5 yıllık itfaiyeci,
- Konuyla ilgili hizmetiçi eğitim sertifikası sahibi olanlar,
- Rehberlik ve psikolojik danışmanlık, halkla ilişkiler veya iletişim alanında yüksekokul mezunu olmak,
- 4 yıllık yüksekokul mezunu ve genel kollukta asgari 5 yıl hizmet tecrübesi veya konuyla ilgili hizmetiçi eğitim sertifikası sahibi olmak,
- 4 yıllık yüksekokul mezunu ve genel kollukta asgari 5 yıl hizmet tecrübesi sahibi olmak,
- 4 yıllık yüksekokul mezunu ve genel kolluk ile TSK muharip sınıflarında asgari 5 yıl hizmet tecrübesi veya Konuyla ilgili hizmetiçi eğitim sertifikası sahibi olmak.
Eğiticinin eğitimi;
Eğiticilerin eğitimi şarttır. (Eğitim Şart). Eğiticinin eğitimi programı şunları içerir;
- Yetişkinlerin özellikleri
o Yetişkin eğitiminin tanımı ve prensipleri
o Öğrenme ve öğrenme işlevinin güçlükleri
- Eğitici özellikleri
- İhtiyaçların ve önceliklerin belirlenmesi
- Hedefler
- Belirtke /Analiz tablosu
- Öğrenme-öğretme süreci
- Öğretim stratejileri
- Eğitimin etkinliği
o Ölçme ve değerlendirmenin esasları
o Başarının değerlendirilmesi
o Program değerlendirme
Bir eğiticide bulunması gerekli neritikler;
- Zamanın kullanımı,
- Tahtanın kullanımı,
- Konunun ve anlatımın organize edilmesi,
- Sunum, (vücut dili, iletişim becerisi, üslup)
- Öğrenme davranışları,
- Kriz anında hareket tarzı v.b.
Fonksiyonel yetkinlikler ve yönetsel yetkinliklerin gerektirdiği eğitimler
Fonksiyonel yetkinlikler, özel güvenlik elemanının uzmanlık alanına ve yaptığı işe göre; CCTV operatörü, X-ray operatörü, yakın koruma, CVIT, K9 lideri, kayıp önleme gibi uzmanlık eğitimleri ile verilmelidir.
Yönetsel yetkinlikler de aynı şekilde özel güvenlik yöneticisi olacak kişilerin yönetim bilgi ve becerilerinin yanı sıra, özel güvenlik alanında uzmanlıklarını geliştirmek amacına yönelik eğitimler olmalıdır.
Burada kullanacağı cihaz, yapacağı özel görevlere yönelik ve çalıştığı yerde görev başı eğitim şeklinde adlandırılan eğitimlere vurgu yapmak isterim. Görev başı eğitimleri en riskli eğitimlerdir. Çünkü görev başı eğitmenlerinin de eğiticilerin eğitiminden geçmesi, eğitimin programının, kaydının, dokümantasyonunun olması şarttır. Ülkemizin ve hizmet sektörünün bu noktaya gelmesinin biraz zaman alacağı düşüncesi ile bunların da özel güvenlik eğitimi konusunda uzman olanlara yaptırılmasının doğru olacağını değerlendirmekteyim.
Yurtdışı örnek;
Bildiğiniz gibi İngiltere’de 2001 yılında Private Security Industry Act’in yayınından sonra 2003 yılında Security Industry Authority isimli teşkilat kurulmuştur. Lisanslama konuları;
- Cash & Valuables in Transit – Required Training
- Public Space Surveillance (CCTV) – Required Training
- Close Protection – Required Training
- Door Supervision – Required Training
- Key Holding – Required Training
- Security Guarding – Required Training
- Vehicle Immobilising – Required Training
- Private Investigation – Training
- Security Consultancy
Semih YEŞİLBURSA
